Kompjuterski napad na elektronski sistem najveće svjetske kompanije za preradu mesa poremetio je proizvodnju širom svijeta samo nekoliko nedelja pošto je sličan incident zatvorio jedan važan američki cjevovod za motorno gorivo.
”Kompanija JBS SA iz Brazila obavijestila je SAD da je zahtjev za plaćanje otkupa da bi ponovo imala kontrolu nad svojim sada blokiranim elektronskim sistemom, dobila od kriminalne organizacije koja je vjerovatno u Rusiji”, potvrdila je u utorak glavna zamjenica sekretara za štampu Bijele kuće Karine Jean-Pierre. Ona je rekla da su Bijela kuća i Ministarstvo poljoprivrede već nekoliko puta bili u kontaktu s tom kompanijom ove sedmice.
JBS je u SAD drugi po veličini proizvođač govedine, svinjetine i piletine. Ako bi ta ogromna firma sasvim prestala da radi makar jedan dan, SAD bi izgubile skoro četvrtinu svojih kapaciteta za preradu govedine – 20.000 goveda.
Kompanija JBS je objavila da su sajber napadom pogođeni njeni serveri koji podržavaju njen rad u Sjevernoj Americi i Australiji. Kompanija je saopštila da je obavijestila vlasti i angažovala nezavisne stručnjake da problem riješe što je pre moguće. Zasad radi oslanjajući se na rezervne servere.
Nije isključeno da bi sadašnji poremećaj mogao dodatno podići cijene mesa koje ionako rastu u SAD zbog pandemije, lošeg vremena i loše paše. Američko Ministarstvo poljoprivrede saopštilo je da očekuje da će se cijene govedine popeti za jedan do dva posto, živine za jedan ipo procenat, a svinjskog mesa između dva i tri.
Firma JBS nije rekla koji su od njena 84 američka objekta bili zatvoreni u ponedeljak i utorak zbog kompjuterskog napada, a izmjene rada ima i u njenim pogonima u Kanadi.
U Australiji, hiljade radnika fabrike mesa drugi dan u utorak nisu imale posla, a jedan ministar je rekao da bi moglo proći nekoliko dana prije no što se proizvodnja nastavi. JBS je u Australiji najveća kompanija za preradu mesa, sa 47 fabrika širom te zemlje.
Predstavnica za štampu Bijele kuće je rekla da SAD “direktno komuniciraju s ruskom vladom u vezi s tim pitanjem, uz poruku da odgovorne države ne kriju kriminalce ucjenjivače”.
FBI istražuje taj incident, a Agencija za kibernetičku bezbijednost i infrastrukturu nudi tehničku podršku JBS-u.
Osim toga, Ministarstvo poljoprivrede SAD razgovara s nekoliko glavnih domaćih prerađivača mesa da bi ih upozorilo na situaciju, a Bela kuća procjenjuje potencijalni uticaj na snabdijevanje čitavog tržišta.
JBS ima više od 150.000 zaposlenih širom svijeta.
Stručnjak za takve ucjenjivačke napade na kompjuterske sisteme uz zahtjev za plaćanje otkupa, Bret Kalou, analitičar u firmi “Emsisoft”, rekao je da su kompanije poput JBS idealne mete sajber-kriminalaca: Takve kompanije imaju presudnu ulogu u lancu snabdijevanja hranom i napadači vjerovatno vjeruju da to povećava šanse da će brzo dobiti novac od ucjene.
Prošlog mjeseca, grupa hakera je gotovo nedelju dana zaustavila rad “Kolonijalnog cjevovoda” – najvećeg američkog cjevovoda za motorno gorivo. Zatvaranje je izazvalo dugačke redove i paničnu kupovinu na benzinskim pumpama širom jugoistoka SAD. Kompanija “Colonial Pipeline” je potvrdila da je napadačima – hakerima, platila 4,4 miliona dolara da joj oslobode komjuterski sistem koji su bili blokirali.
Džejson Krabtri, suosnivač kompanije QOMPLEX za vještačku inteligenciju i mašinsko učenje iz Virdžinije, rekao je da kompanije moraju bolje da se brane od takvih napada, a “mnoge firme nisu u stanju da brže od napadača nađu i poprave razne slabosti svojih sistema”.
Krabtri je rekao da i država ima važnu ulogu u tome, za šta je “dobar početak” nedavni izvršni nalog predsjednika Džozefa Bajdena o sajber-bezbijednosti, koji zahtijeva od svih saveznih službi SAD da koriste osnovne bar mjere bezbijednosti svojih kompjuterskih sistema.
